Hormonen eigenlijk neurotransmitters zijn heel belangrijk en dat weten we ook. Zonder hormonen zouden we niet kunnen leven. Wanneer hormonen uit balans zijn, heeft dat een grote invloed op je lichaam en op je werk en sportprestaties. Het is dus erg belangrijk als je goed wilt presteren om  je hormoonbalans in de gaten te houden.

Het lichaam stelt altijd overleven en voortplanten als belangrijkste prioriteit en niet sporten, dus daarom is algemene balans van groot belang.

Wat zijn hormonen?

Hormonen zijn biochemische stoffen die het lichaam produceert en die via ons bloed door het hele lichaam reizen. De naam ‘hormonen’ is afgeleid van het Griekse woord ‘hormazones’ wat betekent: aanzetten tot activiteit. Hormonen zetten niet alleen aan tot, zij reguleren ook. Ze bepalen eigenlijk bijna alles. Hoe jij je voelt, of je zin hebt  in werken of sporten, je denken,  werking van je organen, regelen je slaap en nog veel meer.

 

Dopamine en serotonine

Deze twee hormonen zijn erg belangrijk om goede sportprestaties te leveren. De dopamine zorgt voor fitheid, een goed concentratievermogen en blijheid. De serotonine zorgt er ook voor dat je zin hebt om te sporten of werken en ook wilt presteren. Het maakt je blij en je kunt genieten. Mis je één van deze twee hormonen, of zijn ze veel te laag, dan zul je al gauw merken dat je geen zin meer hebt in niks meer.

 

Dopamine

Dit is een hormoon met vele functies en als het voldoende aanwezig is, dan heb je een goede drive om te leven. Je immuunsysteem doet het goed, je zenuwstelsel is in balans.

Toch wordt bij vele onvoldoende dopamine aangemaakt. Er zijn namelijk verschillende factoren die hier een negatief effect op hebben zoals:

  • Stress
  • Slecht dag- en nachtritme
  • Te weinig slapen
  • Roken
  • Te weinig antioxidanten
  • Ongezonde voeding met veel suikers, witte bloem, cafeïne en alcohol
  • Tekort aan eiwitten (vooral bij vegetarisch en veganistisch )
  • Tekorten aan vitamine en mineralen

 

Het voorstofje van dopamine is tyrosine. Dit is een aminozuur (eiwit). Het aminozuur komt veel voor  in alles wat eiwitten bevat zoals dierlijke eiwitten: vlees, vis, ei en melkproducten, maar ook plantaardige eiwitten: noten, zaden en peulvruchten. Eet hier voldoende van en daarnaast ook veel groenten (400 gram) en fruit ( 2 stuks) om genoeg antioxidanten binnen te krijgen want dopamine oxideert gemakkelijk (dus verzwakt/ verdwijnt). De oxidatie wordt door antioxidanten die in groenten en fruit zitten en bijvoorbeeld in vitamine C tabletten, tegengehouden. Verder zit er ook tyrosine in bananen, amandelen en avocado’s eet hier dagelijks wat van.

 

Verslavingen

Een nadeel is, dat mensen vaak ook op een verkeerde manier dopamine aanmaken. Een voorbeeld is verslavingsgedrag. Dat kan met koffie, alcohol en roken maar ook door lekkere dingen te eten en te drinken of enorm veel en te fanatiek te fietsten. Door ergens verslaafd aan te zijn, is juist de aanmaak van die dopamine zo fijn. Dit is uiteraard niet de bedoeling. Hierdoor zul je verkeerd gedrag gaan ontwikkelen omdat je verslaafd raakt aan het gevoel wat dopamine geeft en uiteindelijk kan dit tot uitputting of erger leiden omdat er teveel stresshormonen aangemaakt worden zoals cortisol en adrenaline. Bovendien is de opleving door dopamine maar kort. Het gevoel wat je daarna hebt, is vreselijk en je wilt het weer; dat is waarom het verslavend werkt. Wanneer je in balans bent, zonder verslaving, voel je je altijd fijn omdat je dan op een natuurlijke manier dopamine aanmaakt. Het komt ook voor dat mensen dit niet van nature aan maken door tekorten en vervallen hieroor in verslavingen.

 

Hoe herken je een dopaminetekort?

Als je een of meerdere van onderstaande punten herkent, is het goed mogelijk dat je te weinig dopamine aanmaakt. (let op: Deze opsomming past ook bij een cortisoltekort)

  • Opstaan in de ochtend is moeilijk.
  • Om de dag te starten, heb je producten nodig die opwekkend werken zoals koffie of brood en chocolade.
  • Je merkt dat je minder zin hebt om te gaan fietsen of je gaat juist tot het uiterste en bent verslaafd.
  • Je staat in een robotmodus en doet wat je moet doen, maar veel inspiratie of creativiteit ervaar je niet meer op andere vlakken.
  • Je bent onrustig en slaapt niet lekker meer.
  • Je bent afstandelijk naar je omgeving en ervaart weinig seksuele gevoelens.
  • Je hebt moeite met concentratie.
  • Je voelt je vaak geestelijk moe en verdrietig.
  • Je vindt het moeilijk om beslissingen te nemen.

 

Wat werkt positief op de dopamine

sporten en werken op een normale manier en liefst veel in de buitenlucht zijn stimuleert op een natuurlijke wijze de dopamine. Verder is het belangrijk dat er in je voeding genoeg tyrosine en voedingsstoffen zitten want van tyrosine moet het lichaam zelf dopamine maken. Bij een tekort aan foliumzuur, calcium, B-vitamine, vitamine C en ijzer, kan het lichaam de omzettingen niet maken vanuit voeding.  Om genoeg voedingsstoffen binnen te krijgen, moet je gezond en zeer gevarieerd eten. Ook je darmwerking is belangrijk. Wanneer je darmproblemen hebt zoals vaak buikpijn, slechte ontlasting, winderigheid en opgezette buik, dan heb je goed kans dat je spijsvertering zwak is en de vertering/opname ook zwak is.

 

  • Eet dagelijks 400 g groenten en 2 stuks fruit.
  • Vermijd koffie, zwarte thee, chocolade en alcohol.
  • Vermijd fabrieksvoedsel vol suiker, witte bloem en slechte E-stoffen.
  • Zorg dat je op tijd in je bed ligt en minimaal 7 uur slaapt.
  • Neem voldoende ontspanning en zorg dat je cortisol in de avond daalt (geen blauw licht en af te schakelen uur voor het slapen).
  • Eet dagelijks genoeg eiwitten in plantaardige vorm voor de aanmaak van tyrosine , bijvoorbeeld noten en peulvruchten en eet met mate dierlijke producten zoals vis, ei, kip, rundvlees en eventueel melkproducten.
  • Eet geregeld een banaan of avocado, ook daarin zit het eiwit tyrosine.
  • Neem dagelijks een supplement waar L-tyrosine inzit.
  • Neem dagelijks een goed opneembare multivitaminen om voldoende voedingsstoffen binnen te krijgen.)
  • Zorg dat je darmen in balans zijn.
  • Zorg dat je schildklier in balans is.

Meer weten over ook andere hormonen (neurotransmitters) kijk dan in wegwijs in sportvoeding nu van 19,95 voor 10 euro